Nauka i natura

Płatki róż działają przeciwutleniająco, wzmacniająco, witaminizująco. Są stosowane w chorobach zakaźnych, zaburzeniach krążenia i przemiany materii. Płatki kwiatowe używamy do sałatek, deserów, octów, a także robimy z nich konfitury.

Kwiat nagietka zawiera saponiny, karetonoidy, flawonoidy, kumaryny, olejek eteryczny, związki śluzowe, gorycze. Pobudza wydzielanie żółci, zwiększa ilość wydalanego moczu i pomaga usuwać zbędne produkty przemiany materii. Płatki nagietka dodaje się do zup, sosów i dań z makaronu. Nie należy jednak przesadzać, ponieważ nadają one potrawie pikantny lub cierpki smak.

Rumianek stosuje się jako środek przeciwzapalny i przeciwskurczowy układu pokarmowego, ma też działanie przeciwalergiczne.Zawiera gorycze, śluzy, żywice, kumarynę, kwasy organiczne i witaminę C.
Kwiaty rumianku można zaparzać lub dodawać do innych potraw, na przykład do zup i sałatek.

Fiołek zawiera bardzo dużo wit.C. Młode liście i pączki kwiatowe fiołków można jeść na surowo lub po ugotowaniu. Nadają się też do zagęszczania zup.kwiatów fiołka wonnego używa się także do aromatyzowania luksusowych win, likierów, grappy, syropów i olejów. Kwiaty fiołka można jeść na surowo, a z liści parzyć herbatę. Najlepiej używać gatunków o fioletowych kwiatach, te z żółtymi jedzone w większych ilościach podobno powodują biegunki

Mniszek lekarski (mlecz) oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii, ułatwia trawienie oraz wykazuje działanie przeciwzapalne, moczopędne. Zawiera m. in. : inulinę, garbniki, olejek eteryczny, śluz, pektyny, witaminy A, B, C, D, kwas krzemowy. Młode liście są bardzo popularną jarzyną-surówką we Francji (stąd nazwa - francuska sałata). Dobrze komponują się z pastami do pieczywa, w omletach i jako dodatek do sałaty. Jeśli są gorzkie, trzeba powycinać nerwy albo obgotować, dwu-trzy krotnie zmieniając wodę.

Bratek wpływa dobroczynnie na przemianę materii, pomaga oczyszczać organizm z toksyn.Działa moczopędnie, wiąże szkodliwe produkty przemiany materii i pomaga w ich usuwaniu z organizmu.Odznacza się dużą zawartością substancji aktywnie czynnych – flawonoidów, polifenoli, karotenoidów i witaminy C. Kwiaty dobrze komponują się w sałatkach, daniach warzywnych, zupach, sałatkach owocowych, może być również zatopiony w kostkach lodu i podany do napoju.

Nasturcja działa bakteriobójczo (zawiera siarkę), stosowana jest w leczeniu grypy, przeziębienia, zapalenia oskrzeli. Kwiaty nasturcji zawierają m.in. flawonoidy, karotenoidy, antocyjany i spore ilości witaminy C. Nasturcja ma ostry, lekko pieprzny smak, dlatego pasują do sałatek, mięs i serów. Kilka płatków nasturcji można też położyć na kanapkę.

Kwiaty bzu czarnego bogate są we flawonoidy (rutyna, kwercetyna, astragalina, izokwercetyna i inne), kwasy wielofenolowe, kwasy organiczne, garbniki, olejki lotne, glukozę, sole mineralne oraz nieznany bliżej związek zwiększający wydzielanie potu. Kwiaty działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, wzmacniająco na naczynia krwionośne (zmniejszają kruchość naczyń włosowatych). Kwiaty możemy smażyć, obtoczone w cieście naleśnikowym, w głębokim tłuszczu. Z owoców natomiast możemy przygotować sok albo nalewkę.

Liliowce w całości są jadalne. Można spożywać pąki świeże, suszone lub gotowane. Najsmaczniejsze są świeże i chrupiące odmiany różowe. W smaku większość odmian podobna do liści słodkiej sałaty. W 100 gramach zawierają 40g witaminy C, witaminę A i 3% białka. W kuchni azjatyckiej młode liście są wykorzystywane do przyrządzania sałatek.

Stokrotka zawiera głównie saponiny, olejek eteryczny, goryczkę, śluz, garbniki, kwasy organiczne, flawonoidy i witaminę C. Działa przeciwzapalnie i wykrztuśnie. Napar z jej kwiatów stosowany jest przy zaflegmieniu górnych dróg oddechowych i w reumatyzmie a zewnętrznie przeciwko pleśniom, na źle gojące się rany i krwiaki. Do celów kulinarnych najlepiej nadają się rozety liściowe z pączkami, zebrane wczesną wiosną. Można przyrządzać z nich bogatą w witaminę C surówkę, z dodatkiem cebuli lub szczawiu, soku cytrynowego, oliwy, soli i pieprzu. Dodaje sie je do sałatek ziemniaczanych, masła ziołowego, sosów, zup, farszów, omletów, past twarogowych itp.

Kwiat cukinii są zasobne w składniki odżywcze, w tym w witaminy C, A, K i witaminy z grupy B, beta-karoten, flawonoidy i sole mineralne (magnez, potas i żelazo), wpływają więc korzystnie na odporność organizmu. Cukinia gromadzi mało metali ciężkich z gleby. Doskonale sprawdzają się smażone w cieście lub faszerowane np. serem ricotta, a także w sałatkach, tartach i makaronach.

Goździk można dodawać do sałatek, ciasteczek owocowych i kanapek. Nadają się także do aromatyzowania cukru, dżemu oraz octu. Kwiaty goździka są nietrwałe więc warto je kandyzować i w ten sposób przechowywać w suchym miejscu. Kandyzowane pączki wzbogacą smak zup, sosów, syropów oraz grzanego wina. Nalewkę z płatków pije się jako środek uspokajający.