Nauka i natura

Seler (Apium graveolens L.) znany jest ludziom i uprawiany w rejonie śródziemnomorskim od co najmniej 3000 lat. Seler naciowy był stosowany w starożytnym Egipcie jako środek moczopędny, wzmagający potencję i gojący rany. Homer pisał o selerze w "Odysei", gdyż dla Greków seler był rośliną rytualną, a poświęconą bogom podziemi. Wkładano go zmarłym do grobu, a spożywany był w czasie stypy. Hipokrates uważał, że seler koi nerwy. W starożytności liście selera bywały ważniejsze od liści laurowych w wieńcach zwycięzców, co można zobaczyć na niektórych greckich i rzymskich monetach. W Azji od 200 r. p.n.e. seler był lekiem do obniżania ciśnienia krwi w medycynie ludowej. Nazwa seler pochodzi od miasta Selinus na Sycylii, ale Rzymianie nazywali go apium. Nazwa naukowa graveolens znaczy "mocno pachnący".

Korzeń dzikiego selera ma bardzo silny zapach i ostry, gorzki smak. Pod koniec średniowiecza Włosi wyhodowali uprawianą obecnie odmianę o łagodniejszym smaku i specyficznym zapachu.

W Polsce seler występuje w stanie naturalnym w glebach nadmorskich na wyspie Uznam nad Zalewem Szczecińskim. Uprawiana jest głównie odmiana, której korzeń jest duży, a liście używane jako przyprawa kuchenna.



Seler zawiera w sobie całą aptekę - witaminy: A, B1, B2, B6, C, E, PP, kwas nikotynowy, węglowodany (cukry i skrobia), tłuszcze i białka, wodę, 9 ważnych aminokwasów (w tym walinę wspomagającą mechanizm widzenia), kwasy (jabłkowy i cytrynowy), mikro i makroelementy: sód, potas, magnez, mangan, chlor, siarkę, wapń, fosfor, żelazo i cynk. Ponadto w selerze występują: cholina, asparagina, mannit, glutamina, śluzy flawonowe, glikozydy (w tym apina nadająca selerowi charakterystyczny zapach), olejki eteryczne i inne związki.



Surowy seler ma działanie wzmacniające, rozwalniające, lecznicze przy gośćcu, kamicy moczowej, wzdęciach, kolce żołądkowej, schorzeniach pęcherza moczowego, przeciwreumatyczne, przeciwszkorbutowe, łagodzi sklerozę, wydzielanie moczu, nieprawidłowości miesiączkowania. Poprawia przemianę materii, pracę nerek, wątroby, pracę serca, działa odmładzająco. Pomaga też przy odchudzaniu, jest dobrze tolerowany przez cukrzyków i przeciwdziała nieżytowi oskrzeli.

Doktor August Czarnowski w "Zielniku lekarskim" w 1939 r. pisał o skuteczności kuracji selerowej zalecanej w chorobach pęcherza, podagrze, gośćcu i artretyzmie, że "skrzywieni i kulawi, dzięki spożywaniu selera i kąpielom powietrzno-słonecznym, zupełnie ozdrowieli".

Doktor William J. Elliot, farmakolog z Pritzker School of Medicine na University of Chicago, wyodrębnił niedawno z selera substancję obniżającą ciśnienie krwi. Dr Elliot twierdzi, że seler jest wyjątkowy, bo jedynie w selerze występuje w dość dużym stężeniu składnik obniżający ciśnienie, a w innych warzywach nie. Doktor przypuszcza, że przyczyną jest zmniejszanie dzięki temu składnikowi zawartości we krwi hormonów stresu, które sprawiają, że naczynia krwionośne kurczą się. Seler może najskuteczniej działać u osób, u których nadciśnienie jest skutkiem stresu.

We Francji seler od dawna uważany jest za afrodyzjak.

W swoim czasie modne były w Hollywood i w Japonii kuracje selerowe polegające na jedzeniu selerów przyrządzonych na różne możliwe sposoby i piciu soku z selerów naciowych.

Napar z liści i nasion stosowany jest przy wzdęciach i kolkach jelitowych.

Drobno pokrojoną nać selera można dodawać do zup, surówek i sosów jak zieloną pietruszkę. Warto to robić, bo najwięcej witamin zawierają liście). Świeże rozdrobnione liście lub maść selerową na niesolonym maśle można stosować w wypadku chorób skórnych i wrzodów.

Seler stosowany zewnętrznie koi rany i odmrożenia, leczy zapalenie powiek i miejscowe odbarwienia skóry. Sok z selera stosuje się do obmywania ran, do kąpieli, jako okłady i kompresy na rany. Na odmrożenia stosuje się wywar z łodyg lub bulwy - 250 g na 1 l wody gotowany co najmniej pół godziny.



Selery można przechowywać w lodówce w szufladzie na warzywa, zawinięte w folię z otworami, nie dłużej niż tydzień. Przekrojony seler może być przechowywany dobę i trzeba pamiętać, że światło mu szkodzi. Seler starty na tarce trzeba skropić sokiem cytryny aby nie ściemniał.



Seler - Warzywa - Dorodne pomidory, czyli szukać trzeba tam, gdzie jest - bloog.pl